برآورد نقطه انفصال در زنجیره تامین ناب- چابک با استفاده از تحلیل پوششی داده ها- با مطالعه در صنعت خودرو سازی

چکیده از آن جایی که ترکیب دو استراتژی ناب و چابک در یک زنجیره به وسیله نقطه انفصال تعیین می شود، تعیین مکان نقطه انفصال در ترکیب این دو استراتژی نقش مهمی در کسب مزیت رقابتی کسب و کارها دارد. در این پژوهش با در نظر گرفتن نقطه انفصال به عنوان نقطه جدایش بین دو استراتژی ناب و چابک، با در نظر گرفتن افزایش بهره وری در کل فرایند تولید و کسب و کار الگویی جهت تعیین مطلوب این نقطه انفصال ارائه شده است. دراین پژوهش ابتدا با در نظر گرفتن پژوهش نیلور و همکاران (1999)، که تغییر این نقطه را در قسمت های یک زنجیره تامین عنوان کرده بودند، تلاش برای یافتن روشی کمی برای تعیین این نقطه مطلوب انجام شده است. سپس با در نظر گرفتن مقایسه ای که در پژوهش کریستوفر و تویل (2001) انجام شده بود، مبنی بر تاکید ناب بر کارایی و چابک بر اثر بخشی، تلاش شد تا روشی برای تعیین این نقطه در نظر گرفته شود به نحوی که، زنجیره تامین مورد بررسی بیشترین سطح کارایی ( در رویکرد استراتژی ناب) و اثربخشی ( در رویکرد استراتژی چابک) و در نتیجه بهره وری ( در کل زنجیره) را دارا باشد. به همین دلیل، ابتدا با بررسی ادبیات در دو زمینه ناب و چابک، معیارهای مناسب ارزیابی انتخاب می شود پس از آن با در نظر گرفتن تعریف کارایی و اثربخشی شاخص های مناسب برای ارزیابی تعریف می شود. ابزار تجزیه و تحلیل در این روش تحلیل پوششی داده ها می باشد. در این پژوهش پس از تعیین میزان کارایی ایستگاه های زنجیره از نظر نابی و چابکی نقطه انفصال مطلوب تعیین شده است، که در این فرایند علاوه بر حالت معرفی شده توسط نیلور و همکاران (1999)، دو حالت دیگر نیز به وجود می آید که تحت عنوان فاصله انفصال و فضای ناب و چابک می باشند. متناسب با این سه حالت استراتژی های مناسب ارائه گردیده است. روش پسشنهادی در این پژوهش در خط مونتاژ محصول دنباله سرشاستی عقب پژوه 405 واقع در شرکت همگام خودرو آسیا مورد ارزیابی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل معیارهای ناب و چابک مربوط به این خطوط مونتاژ می باشد که به مدت سه سال در پایگاه اطلاعاتی شرکت ثبت شده بود و پس از آن نتایج حاصل از حل مدل تشریح گردیده است. نتایج حاکی از آن است که در فاصله انفصال ایجاد شده، ایستگاه شماره 6 از خط مونتاژ مورد بررسی به عنوان نقطه انفصال معرفی می شود. در قسمت تجزیه و تحلیل سایر یافته ها نیز وضعیت کلی این خط در دو استراتژی ناب و چابک بررسی شده و در پایان، راه کارهایی جهت بهبود وضعیت این خط مونتاژ ارائه گردیده است. کلید واژه ها: ناب ، چابک ، ناب – چابک ، نقطه انفصال ، تحلیل پوششی داده ها ، صنعت خودرو سازی